Viếng chùa đầu năm – Nét đẹp văn hóa Việt Nam

Trong tâm thức người Việt từ bao đời nay, Tết không chỉ mang ý nghĩa của việc tiễn đưa năm cũ, chào đón năm mới, mà còn mang đậm nét tâm linh, tín ngưỡng. Ngoài tục lệ cúng gia tiên, người dân thường tìm về các đền, chùa để cầu phúc, cầu may cho gia đình với mong muốn những điều tốt đẹp nhất trong năm mới.

Theo Tiến sĩ của Viện nghiên cứu Hán Nôm – Trần Trọng Dương, đầu năm đi lễ chùa là hình thức để hướng tâm mỗi người đến gần hơn với cái thiện, đức từ bi, trí tuệ của nhà Phật. Và theo vị Tiến sĩ này, trong mỗi người đều có cái tâm thiện hay có thể gọi là Phật tính tầm ẩn. Chính việc đi chùa, đi tiếp xúc gần hơn với Phật pháp, tâm linh sẽ giúp tấm lòng tốt, sự từ bi của con người được phát khởi.

Nên đi viếng chùa đầu năm vào thời điểm nào?

Mỗi thời điểm đi lễ chùa khác nhau đều mang những ý nghĩa riêng:

Mùng 1 tết

Ngày mùng 1 là ngày đầu tiên của năm mới, là điểm mốc đánh dấu một hành trình mới. Chính vì thế, người Việt luôn cho rằng ngày mùng 1 nếu được may mắn, hạnh phúc, thảnh thơi và nhận được nhiều phước lành thì cả năm cũng sẽ nhận được hạnh phúc, phước lành y như vậy.

Người Việt đi chùa ngày mùng 1 với mong muốn cầu mong cho cuộc sống trong năm mới này được an lạc và nhiều may mắn, hy vọng năm mới là một năm với nhiều may mắn và niềm vui. Nên ngày Mùng 1 đầu năm là thời điểm thích hợp nhất để viếng chùa.

Mùng 2, 3

Đi chùa mùng 2 và đi chùa mùng 3 tết sẽ cầu được tài lộc vượng phát, tiền tài dư giả, xúng xính cả năm. Bởi ngày mùng 2, 3 chính là ngày lễ đón Hỷ Thần mang lại may mắn cùng với sự hạnh phúc viên mãn.

Theo quan niệm của người Việt, mùng 2 và mùng 3 Tết là ngày lễ đón Hỷ thần hay còn gọi là lễ đón may mắn và hạnh phúc đúng như tên gọi “Hỷ” là niềm vui, niềm hạnh phúc. Ngoài ra, người dân còn quan niệm “Hỷ” là dấu hiệu của tài lộc.

Thế nên, khi đi chùa vào ngày mùng 2, mùng 3, người dân Việt Nam ngoài việc mong muốn nhận về cuộc sống an lành, hạnh phúc thì còn mong muốn cả năm sẽ có thể nhận về thật nhiều tài lộc, tiền bạc để có một cuộc sống thật như ý.

Mùng 4

Theo quan niệm xưa kia, ngày mùng 4 chính là ngày các gia đình làm cơm cúng để tiếp đón các vị thần từ thiên đình xuống hạ giới để cai quản. Nếu đi chùa ngày Tết mùng 4 thì điều ước nguyện sẽ được linh ứng và dễ thành hiện thực. Đặc biệt, mùng 4 đi chùa rất tốt để cầu duyên.

Mùng 6

Mùng 6 Tết là ngày bình an theo quan niệm của dân gian. Chính vì thế, ngày này được chọn là ngày để bắt đầu các chuyến đi xa đầu tiên trong năm như đi du lịch gia đình hay đi cầu phước ở các kiểng chùa. Thế nên, nếu đi chùa đầu năm vào ngày này thì thường các Phật tử sẽ xuất phát theo đoàn và đi liên tiếp nhiều kiểng chùa để cầu xin cho gia đình được bình an và có sức khỏe tốt cả năm.

Hái lộc đầu năm

Nhiều người thường hái lá non ở chùa về, hành vi này vô cùng không tốt. Việc “hái lộc” hoàn toàn có thể thay bằng mua cành cây thần tài, bông hoa huệ, hay phong bao lì xì có câu đối, câu chúc tết … trước cổng chùa để có thêm niềm tin vào năm mới, nhưng không nên đặt lên bàn thờ cúng gia tiên vì khoảng trống bàn thờ cúng cần thanh tịnh và không bị bí quẩn.

Trang phục khi đi lễ chùa:

Chùa chiền vốn là chốn linh thiêng, là nơi thờ tụng vì vậy bạn nhất định phải ăn mặc lịch sự, kín đáo. Cụ thể là:

• Lựa chọn những trang phục có màu sắc nhã nhặn đặc biệt là có cùng tông màu với áo tràng, áo lam Phật tử với lựa chọn này vừa thể hiện lòng thành kính với bề trên lại tăng lên nét giản dị, dịu dàng.
• Đến những chốn linh thiêng như chùa, đền, miếu thì bạn nhất định phải mặc áo sơ mi cổ kín, hoặc áo dài, nếu là áo khoác thì nên là áo bẻ cổ để vừa gọn gàng, lịch sự.

Không nên mặc gì?

• Tuyệt đối không mặc đồ hở hang đồ có thể nhìn xuyên thấu.
• Không nên diện những trang phục sành điệu để đi chùa chẳng hạn như quần bó sát, quần giả váy… có thể nó không hở hang nhưng lại gây phản cảm cho người nhìn.
• Không mặc quần lửng, mặc váy, quần tất lưới đi chùa vì vừa mất mỹ quan lại thiếu sự tôn kính ở nơi thờ phật.

 

Với mỗi người dân Việt Nam, đi lễ chùa đầu năm là nét văn hóa truyền thống được hình thành từ lâu, tạo nên bức tranh đa sắc trong nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Qua đó, không chỉ thể hiện khát vọng về một cuộc sống hạnh phúc, mà còn là dịp để vun đắp cho tinh thần người Việt thêm yêu và trân trọng những giá trị cội nguồn, hướng con người tới giá trị của chân – thiện – mỹ