Tết Thanh Minh – Chuẩn bị cho một năm mới bình an

Ngày lễ Tết Thanh Minh không có ngày cố định thời gian, bắt đầu từ ngày 4-5/4 (sau khi kết thúc tiết xuân phân) và kết thúc vào khoảng 20-21/4 dương lịch (khi bắt đầu Tiết Cốc Vũ). Vào ngày lễ này con cháu cùng nhau kéo về thăm mộ của tổ tiên, cùng nhau dọn dẹp quét rửa mộ phần và bày mâm cúng cho tổ tiên mong tổ tiên phù hộ cho con cháu luôn khỏe mạnh bình an.

Nguồn gốc của Tết Thanh Minh:

Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, Tiết thanh minh là 1 trong 24 tiết khí. Tiết khí này được lập lịch theo quan niệm của các quốc gia phương Đông. Về mặt nghĩa đen, thanh là khí trong, minh là sáng sửa. Tiết thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng. Tiết thanh minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày. Tiết thanh minh kéo dài khoảng 15 – 16 ngày, và ngày đầu tiên được gọi là Tết Thanh Minh.

“Thanh minh trong tiết tháng ba,

Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,

Gần xa nô nức yến anh,

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,

Dập dìu tài tử giai nhân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm”

Tết thanh minh là ngày đi tảo mộ tổ tiên

Đối với người Việt Nam ngày Tết Thanh Minh là ngày để con cháu tưởng nhớ hướng về tổ tiên nguồn cội mình. Con cháu sẽ chuẩn bị lễ vật và thắp hương trước mộ của người đã khuất, sau đó sẽ tiến hành dọn dẹp mộ phần mong tổ tiên phù hộ cho con cháu khỏe mạnh bình an. Sau khi tảo mộ các thành viên cùng nhau về nhà lập mâm cơm dâng lên bàn thờ gia tiên và cùng nhau ăn uống sum vầy, trò chuyện bên nhau gắn kết tình nghĩa huyết thống trong gia đình mình.

Những người xa quê có thể về tảo mộ, sửa sang nơi yên nghỉ của tổ tiên vào bất kỳ thời điểm nào, miễn là còn trong tiết Thanh Minh.

Hội đạp thanh

Vào những ngày đầu năm tháng 3 còn có Hội Đạp Thanh. Ngày nay, ở Việt Nam lễ hội này có lẽ không còn, nhưng ở Trung Quốc thì một vài nơi vẫn còn duy trì. Trong dịp này, nam nữ sẽ sắm sửa cho mình quần áo đẹp để cùng đi chơi xuân. Mọi người cùng nhau vui chơi đạp lên thảm cỏ nên mới có tên gọi là Đạp Thanh (giẫm cỏ).

✩Những điều nên làm trong Tết Thanh Minh:

• Đi tảo mộ ông bà, tổ tiên, thể hiện lòng thành kính và biết ơn các thế hệ trước.
• Dọn dẹp bàn thờ, nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng, để tiếp đón ông bà tổ tiên.
• Làm lễ cúng thanh minh ngoài mộ và tại nhà, bày tỏ lòng hiếu thảo, biết ơn ông bà, tổ tiên
• Khi dọn dẹp mộ phần tổ tiên nên chú ý kiểm tra trước sau kỹ lưỡng, nhằm có phương án xử lý kịp thời nếu xảy ra hỏng hóc.

✩Những điều nên tránh trong Tết Thanh Minh:

• Trong lúc đi tảo mộ, không nên giẫm đạp, phá phách mộ phần người khác. Cũng không nên bàn tán chỉ trỏ, luôn luôn phải bày bỏ sự tôn trọng với người đã khuất.
• Đối với phụ nữ đang trong kỳ hành kinh, phụ nữ có thai hay người bị phong hàn thấp khớp thì nên hạn chế đi tảo mộ.
• Dù tảo mộ cũng là một dịp để gia đình tụ tập lại với nhau, nhưng vẫn nên giữ trang nghiêm đối với khu vực nghĩa trang. Không nên gây ồn ào hay tụ tập chụp ảnh, ảnh hưởng đến sự an nghỉ của người đã khuất.